Uit meerdere berichten blijkt dat de e-commerce omzet onder druk staat. Dat na de piek door de pandemie een correctie zou volgen viel te verwachten. Die correctie omvat ook wezenlijk meer dan in de pers wordt vermeld.
Lockdown
Terug naar het voorjaar van 2020. Scholen, bedrijven en instellingen zijn grotendeels verplicht gesloten om de verspreiding van de pandemie af te remmen. Wie nog geen webshop heeft moet die achterstand in hoog tempo goedmaken om nog enige omzet te behalen. Voor website en webshopbouwers betekent de lockdown gouden tijden.
Na de eerste lockdowns en de komst van vaccinaties worden de openingstijden van winkels verruimd. Consumenten en zakelijke gebruikers blijven echter veel online bestellen. Het gemak heeft ze overtuigd en er is sprake van voorzichtigheid als het gaat om drukke plaatsen, zoals winkelcentra, te bezoeken. De piek in groei van omzet bij e-commerce is na drie kwartalen duidelijk gepasseerd. Vanaf de zomer van 2021 neemt in Europa het aandeel van e-commerce af.
Oorlog
Dat beeld versterkt zich in 2022, maar dat heeft meer oorzaken dan alleen het bedwingen van de pandemie. De oorlog die Rusland in Oekraïne voert en de daardoor veroorzaakte onrust op de wereldmarkten betekent dat massaal de portemonnee dicht gaat voor niet essentiële uitgaven. Het duurt niet lang of de eerste e-commerce partijen gaan over tot het op straat zetten van personeel dat voor het opvangen van de piek in 2020 en 2021 is aangenomen. Bij Amazon gaat het dan in een keer om meer dan 10.000 banen in de sorteercentra.
Het blijft niet bij dat ene grote bedrijf. Iedereen die zwaar leunt op e-commerce of dat als enig kanaal heeft ziet de omzet terugvallen. Consumenten hebben minder te besteden, maar willen ook weer naar buiten. De traditionele retailomzet profiteert daarvan. Daar is de daling als gevolg van de economische onzekerheid geringer dan bij de online-only bedrijven.
Logistiek
In het kielzog van die combinatie van daling en verschuiving van omzet gebeurt er nog iets. Het vervoer wordt duurder, maar het afgeven en ophalen van de kleinere zendingen verandert ook. Een groot aantal punten waar voorheen consumenten voor zendingen terecht konden sluit. Dat zijn winkels die tijdelijk deze functies vervulden om tijdens de pandemie inkomsten te generen en de logistieke druk te verlagen. Het lijkt er echter ook op dat een deel gewoon is verdwenen, ze hebben uiteindelijk de pandemie-periode niet overleefd.
Twee soorten neergang
Er blijven berichten komen dat de neergang van e-commerce nog niet ten einde is. Neergang kan twee dingen betekenen, zowel een absolute daling van de omzet als een afvlakkende groeicurve. Per bedrijf en sector zijn hier verschillen te zien.
Bijzonder aan deze fase is dat voor het eerst sinds er webshops zijn en de introductie van het begrip e-commerce niet meer gesproken kan worden van groei voor alles dat komt kijken bij e-commerce. Of het nu gaat om hosters, bouwers van webshops, koeriers of de aanbieders zelf. Per sector, segment en feitelijk aanbod zijn er verschillen en die zijn groter dan ooit.
