De wet van de remmende voorsprong bij vast breedband

Regelmatig verschijnen berichten dat er duizenden woningen toegang krijgen tot het snelste breedband of dat 5G mobiel internet wordt uitgerold ver buiten de bekende hotspots. Iedereen weet echter dat er nog steeds – ook in Nederland – gebieden zijn die behoorlijk achterlopen op het landelijke gemiddelde als het gaat om bandbreedte.

Directe aanleiding voor dit artikel zijn twee berichten die kort achter elkaar verschenen in de Duitse pers. In het eerste bericht ging het over de achterstand in grote delen van het Oosten van Duitsland als het gaat om glasvezelverbindingen voor burgers en bedrijven. Het tweede bericht gaat over de zelfde gebieden, maar dan over mobiel internet. Daar zijn de rollen precies omgekeerd. In het Oosten is gemiddeld genomen de beschikbaarheid van 5G elf procentpunten hoger dan in het Westen. De verschillen tussen de twee soorten infra in de twee landsdelen hebben veel te maken met de wet van de remmende voorsprong. Die wet verklaart ook waarom Amsterdam nog vele jaren achter zal lopen als het gaat om FttH.

Historische opgave

Na de hereniging van West en Oost Duitsland stond staatsbedrijf Deutsche Telekom voor de historische opgave de minimale telecom infra in het Oosten te upgraden en uit te breiden zodat ieder huishouden een telefoon aansluiting kon krijgen. De bereikbaarheid van het bedrijfsleven was ook zwaar verouderd en onder gedimensioneerd.

Geluk bij een ongeluk was dat DT behoorlijk was kennis in huis had van ISDN en met de uitrol in het Westen al ver gevorderd was. De ambitieuze plannen het Oosten wat telefonie betreft een grote sprong vooruit te laten maken konden daarom redelijk makkelijk worden uitgevoerd. Let wel we spreken over de periode 1990-1995. Internet stond nog in de kinderschoenen en de vraag hiernaar was in het Oosten zeer beperkt. Mobiel bellen was nog helemaal exotisch.

Belemmering

Nu 25 jaar later blijkt die landelijk dekkende uitrol van ISDN een belemmering te zijn om dat deel van het land op FttH over te zetten. Van wijkcentrales, wijkkasten, infra achter de voordeur, in een gebied groter dan Nederland, maar wel met evenveel inwoners is alles ingesteld op een of twee paren koperdraad. Omdat het project indertijd onder grote druk stond en natuurlijk waanzinnig duur was is nergens rekening gehouden met de komst van hardware en andere infra.

Inkomsten

Toen aan het begin van de jaren 2000 doordrong dat ISDN eindig was had men alsnog het besluit kunnen nemen de bestaande infra gefaseerd aan te passen voor modernere spullen. Dat gebeurde om twee redenen niet. De eerste reden is dat bijna alle telco’s aan het begin van deze eeuw op omvallen stonden. De tweede reden is dat het kopernetwerk een zeer aantrekkelijk rendement opleverde. Inkomsten uit de verhuur van koperdraad was opeens niet alleen aangenaam maar ook hard nodig.

Het zelfde verhaal geldt voor grote delen van Amsterdam. Daar was ISDN redelijk snel beschikbaar, maar dat is het dan ook wel. De hoofdstad is overigens niet de enige plek in Nederland die het landelijke gemiddelde van de breedband snelheden omlaag haalt. Het is wel een van de grootste aaneengesloten gebieden.