Betekenis van de 4,1 miljard Euro boete voor Google

Het EU-hof heeft gisteren de boete van de Europese Commissie voor Alphabet – Google grotendeels bevestigd. De procedure van de EC begon in 2015 met een onderzoek, de boete werd opgelegd in 2018. Het belang van deze zaak, ook al duurt die zo lang, mag niet worden onderschat.

Dominante marktpositie

Een zaak tegen Google, dan denkt de lezer direct aan het grote marktaandeel van het Amerikaanse bedrijf. Of het nu gaat om advertenties of operating systems voor mobiele devices, er zijn weinig alternatieven voor Google. Als een marktaandeel substantieel groter is dan 50 procent en er zijn maar weinig concurrenten dan kan sprake zijn van een dominante marktpositie. De marktleider kan dan alles en iedereen zijn wil opleggen. Dat is ook de kern van de bezwaren die in 2015 het beginpunt waren van het onderzoek tegen Google.

Verplichte bundeling

Het vermoeden, dat later is bevestigd, was dat Google toegang tot de playstore bundelde met de eigen browser en/of het verplicht gebruik van de eigen zoekmachine voor elke new install. Die bundeling is inmiddels deels achterhaald omdat Google al eieren voor zijn geld heeft gekozen, maar voor 2015 was het installeren van een andere zoekmachine voor de doorsnee gebruiker lastig. De keuze van alternatieve browsers die via de playstore en niet als een losse APK te installeren waren was ook nog gering.

Een van de verwijten die tot vandaag de dag is blijven staan is dat Google de playstore ook heeft dichtgetimmerd voor het gebruik vanaf andere operating systems. Nu zijn dat er ondertussen niet meer zo veel, maar ook dat is een serieus punt dat in de procedure een rol heeft gespeeld.

Over die verplichte bundeling kan ook nog worden opgemerkt dat iets dergelijks al eerder door de EC is onderzocht. Oudere lezers zullen zich nog kunnen herinneren dat Microsoft in 2010 verplicht werd voor de EU een Windows versie te leveren waarbij andere browsers dan IE 6.0 bij een fresh install zichtbaar waren. Daarvoor was er ook al een probleem geweest met de verplichte Media Player onder Windows.

Boetes

De drie boetes die Microsoft kreeg voor het frustreren van concurrentie door de verplichte bundeling waren elk minder dan 1 miljard Euro. De boete die Google nu moet betalen is dus vier keer zo hoog. Het gedrag van de zoekmachine en advertentie gigant is dus veel schadelijker voor de Europese markt is dan het gedrag van Microsoft. Dat is wellicht het belangrijkste signaal, de echte betekenis van de boete voor Google.

DMA

De EC heeft eerder dit jaar groen licht gekregen voor de DMA (Digital Markets Act). Die verordening geeft de EC de juiste instrumenten sneller tegen machtsmisbruik op te treden. Procedures van zeven jaar en langer moeten daarmee verleden tijd worden. De boetes die daarbij horen zijn gerelateerd aan de omzet van de bedrijven.