Dat door AI banen verloren gaan is voor velen net zo logisch als de claim dat de werkdruk doet afnemen en tot lagere kosten voor ondernemers leidt. Eerste wetenschappelijke onderzoeken laten echter een heel ander beeld zien. De overeenkomsten met de jubelverhalen over de efficiency van de cloud zijn wel erg groot.
In de 83ste editie van International Journal of Information Management is het onderzoek Insights from the Job Demands–Resources Model: AI’s dual impact on employees’ work and life well-being opgenomen (link) . Een mooie wetenschappelijk bijdrage die de impact van AI op het welzijn van werknemers, zowel privé als tijdens het werk, in kaart heeft gebracht.
De onderzoekers hebben vastgesteld dat AI de zakelijke productiviteit doet verhogen. Dat op zich is positief en in lijn met de verwachtingen van de lezer. Maar tegelijk komt naar voren dat juist daardoor de complexiteit van het werk toeneemt en dat is niet wat je verwacht.
Technostress
Die werkdruk heeft als naam “technostress†meegekregen. Kenmerken zijn cognitieve overbelasting, vervaagde grenzen en toegenomen tempo. Voor werknemers betekent dat zoveel als dat AI, in plaats van de werkdruk te verlagen, in ieder geval zorgt voor het gevoel dat men zwaarder wordt belast en meer moet doen. Deze stress werkt negatief door op het privé leven, wat vervolgens weer doorwerkt op de motivatie op de werkvloer.
Dit onderzoek staat niet op zich. Al eerder is genoteerd dat bedrijven die als eersten begonnen AI een groot deel van het coding werk te laten doen weliswaar meer produceren, maar tegelijk is het aantal fouten toegenomen en de medewerkerstevredenheid gedaald en het verloop toegenomen.
Ook de universiteit van Aarhus heeft onderzoek gedaan naar AI en waarschuwde de dat de gevaren van stress en uitputting niet moeten worden onderschat. Gevolgen daarvan zijn toename van incidenten, lees cyberincidenten, omdat de software uit te buiten fouten bevat.
Om deze risico’s te mitigeren volstaat het niet nog meer AI in te zetten, hoewel dat nu wel gebeurt. De enige zinnige oplossing is weer meer op de mens te vertrouwen en die werkzaamheden te laten doen.
En daarmee komt de overeenkomst met de cloud. Na vele jaren enthousiaste berichten begint daar nu steeds duidelijker te worden dat het kostenvoordeel lang niet altijd aanwezig is. AI zit wat dat betreft op de linkerrijstrook. In minder dan twee jaar is het punt bereikt dat wetenschappers – zonder enige commercieel belang – waarschuwen voor andere en vooral meer kosten dan gedacht.
