In 1944 was het Duitse leger overtuigd van hun technologische superioriteit over de inferieure, Amerikaanse strijdkrachten. Volgens de Duitse ingenieurs was er sprake van theoretische onmogelijkheden, maar de massa’s goedkope en wendbare tanks en superieure geweren gaven stof tot nadenken. Daarna had de VS zelf met de Spoetnik een grote verrassing en kwam het “Man on the Moon” project.
De 27 EU-lidstaten hebben vorige maand de verklaring van de Semicom Coalition ondertekend, wat een impuls moet geven aan de Chips Act 2.0. Doelstelling van de Semicom Coalition is het toepassen van halfgeleiders in AI, defensie en andere industrieën. Deze Chips Act wordt door de Nederlandse Rekenkamer echter als onrealistisch beschouwd. Een tijdspad dat het beter, sneller en goedkoper moet ontbreekt. Nederland beperkt zich vooralsnog tot ‘talk and no action’.
Vandaag de dag worden NAVO-landen verrast door mysterieuze drones boven steden, vliegvelden en luchtmachtbases. Niets te zien op radars. Dure afweerraketten en F35 vliegtuigen worden ingezet aan NAVO-zijde. Het technisch sterke Oekraïne heeft in korte tijd effectieve drones ontwikkeld, die samen met de door het Westen geleverde wapens het begin van een kantelpunt in het conflict zouden kunnen bewerkstelligen.
Daadkracht in Nederland
Nederland heeft met haar 18 miljoen inwoners min of meer de omvang van Taiwan, wat een bloeiende halfgeleiders industrie heeft. Een voorbeeld om bij aan te haken? In Nederland zijn veel partijen voor een digitale Minister, al dan niet met een zelfstandig Ministerie. Onze oproep: laten we dat Ministerie van Digitale Zaken eindelijk op de kaart zetten na de verkiezingen van 29 oktober!
De Nederlandse AI Coalitie voor Nederland (AIC4NL) werkt hard aan een AI factory in Groningen, en verwacht de financiële ondersteuning van diverse overheden, waarna het van start kan gaan. Misschien kan het dan aansluiting vinden bij de andere AI factories, die al bevestigd zijn in ruim tien EU landen. De Nederlandse poldermentaliteit – samen kleine stapjes vooruit – is goed qua draagvlak, maar mist snelheid.
Illustratief voor het gebrek aan daadkracht is de worsteling van de Minister van Defensie met een Nederlandse gemeente om een bredere toegangsweg naar een nieuwe en reeds goedgekeurde radarlocatie aan te leggen. Het ambachtelijke Huis van Thorbecke, met het beproefde gelaagde aansturingsmodel uit 1848, vraagt om een gedegen verbouwing. Een taakgerichte overheid, die mensen uitlegt en motiveert waarom iets moet gebeuren, en door de verschillende veenlagen heen gaat, is de juiste weg voorwaarts. De VS lijkt met de omdoping van het “Ministerie van Defensie” tot ”Ministerie van Oorlog” meer taakgericht te worden.
Het Nederlandse Transitiefonds voor het landelijk gebied had een omvang van ongeveer 25 miljard euro, bedoeld voor maatregelen om stikstofuitstoot te verminderen en de landbouw te verduurzamen. Er was echter onenigheid over de besteding, en later verdween dit fonds uit beeld nadat een nieuw kabinet het geld anders besteedde, met ruim 20 miljard euro dat nu een andere bestemming heeft gekregen.
Behoud of innovatie
Buiten Nederland is de bredere innovatie en economische groei niet rooskleuriger. De Duitse en Franse economieën, het traditionele motorblok van de EU, haperen. Het vertragen van het uit-faseren van fossiele auto’s lijkt op gas geven met de handrem aan. Het veranderen van groene, middellange termijn transities van de EU draagt bij aan onvoorspelbaarheid van beleid, terwijl een stabiele koers juist van belang is voor innovaties.
De kernvraag voor de komende Nederlandse verkiezingen is, behoud of innovatie. De peilingen voor de partijen met hun verkiezingsprogramma’s duiden op een 50% vóór en 50% tégen innovatie.
Als de Nederlandse kiezer vóór innovatie stemt dan ontstaan meer kansen vóór Nederland, ook in het buitenland en kan het weer zijn gidsfunctie oppakken. De komende TK-verkiezingen zijn van buitengewoon belang voor de toekomstige welvaart in Nederland. Ons advies: stem op innovatie!
Drs. Kees Mulder MBA (lead auteur)
Drs. Dick van Schooneveld MBA (editor)
