AMS-IX, deXes, SURF, Amsterdam Economic Board en de Universiteit van Amsterdam, zijn gestart met de bouw van de ‘Amsterdam Data Exchange’ (AMdEX): een neutrale, niet-commerciële, digitale infrastructuur, waarop data gecontroleerd en veilig, onder voorwaarden van de eigenaar, kunnen worden gedeeld. Met AMdEX willen de partners veilige en betrouwbare data-uitwisseling mogelijk maken, zonder afhankelijkheid van derden. Hiermee kan toegankelijkheid van data voor innovaties, rondom bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie worden vergroot, met inachtneming van de toestemming en de voorwaarden van de data-eigenaren. De voordelen van data-uitwisseling zijn open voor alle betrokkenen, waarbij de kosten onder de aangesloten deelnemers worden verdeeld. Zo ontstaat een eerlijk en open online data-speelveld. Een speelveld dat bijdraagt aan de ontwikkeling van een duurzame digitale economie en samenleving met meer gelijke kansen voor iedereen.In de huidige praktijk zijn de voordelen van het delen van data meestal niet goed verdeeld. Terwijl sommige bedrijven veel geld verdienen met het verzamelen en benutten van data, zien partijen die toegang geven tot hun data (of over wie data gaan) amper waarde terug. Bovendien is het voor partijen die zo data delen niet te controleren wat er met die data gebeurt. De AMdEX-infrastructuur is de oplossing voor dit probleem. De infrastructuur is een neutrale plek die niet in handen is van één partij en functioneert als publieke voorziening. Data die personen en organisaties ondersteund door AMdEX willen delen, worden niet door derden verzameld en opgeslagen. Zij bepalen zelf welke andere partijen toegang tot hun data hebben en controleren daarbij hoe, na eventuele datatransacties, er met hun soevereine data wordt omgegaan.
Data die vóór de maatschappij werkt
“Data zijn in de huidige digitale economie de belangrijkste grondstof voor innovatie binnen bedrijven en wetenschappelijke ontdekkingen en dat is een grote stimulans voor organisaties om hun data te ontsluiten, met anderen te delen en gezamenlijk te gebruiken. Er zijn echter ook drempels voor organisaties om data te delen of te laten verwerken door een externe partij. Onzekerheid over veiligheid, privacy en eigenaarschap over data zorgt ervoor dat data delen thans duur en juridisch ingewikkeld is. Met als gevolg dat veel organisaties niet de kansen pakken om te innoveren met hun data. Door het delen van data te faciliteren via een neutrale, gezamenlijk beheerde infrastructuur die zekerheden en zo ook vertrouwen digitaal borgt, zorgen we ervoor dat de eigenaar van de data weer zeggenschap heeft over die data”, aldus Willem Koeman, Digital Lead bij de Amsterdam Economic Board.
Bouwen aan een AMdEX-ecosysteem
De Amsterdam Economic Board en de Universiteit van Amsterdam zijn de initiatiefnemers van de AMdEX. Met de andere partners bouwt AMS-IX de eerste fase van de infrastructuur en zal die beheren, ook door het uitbreiden van het ecosysteem van aangesloten AMdEX-partijen. De UvA doet fundamenteel onderzoek op het gebied van generieke, programmeerbare architecturen voor het delen van data. Daarnaast ontwikkelen de UvA, DeXes – leverancier van datamarktplaatsen – en SURF – ICT-coöperatie van onderwijs en onderzoek – de eerste toepassingen op de AMdEX.
Het project is met 1,5 miljoen euro gefinancierd door de vijf initiatiefnemers. Daarnaast is er 1,2 miljoen euro aan financiering opgehaald via het programma Kansen voor West (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling) en ligt er 3 ton aan financiering van de provincie Noord-Holland in het verschiet. Het geld wordt gebruikt voor onderzoek, het uitdenken van de technische standaarden, het maken van afspraken voor onderlinge samenwerking en de bouw van een infrastructuur voor het testen van de eerste toepassingen. Op den duur moet AMdEX zichzelf kunnen onderhouden door middel van lidmaatschapsgeld. De partijen zullen de komende jaren daarom ook werken aan het uitbreiden van het AMdEX-ecosysteem. AMS-IX, deXes, SURF, de Amsterdam Economic Board en UvA zijn onderling een commitment aangegaan van tweeënhalf jaar. Daar hoort ook bij het enthousiasmeren en betrekken van gelijksoortige initiatieven in het buitenland om de komen tot een dekkend netwerk van exchange faciliteiten.
