Het belangrijkste nieuws van afgelopen week is zonder twijfel het bericht dat de FBI on-premise exchange servers mag opschonen of uitschakelen. De rechter in Texas heeft vooraf getoetst en groen licht gegeven. De gevolgde procedure is belangrijk, wat de FBI nu mag doen is dat ook. Deze stappen zijn nodig omdat het bedrijfsleven op grote schaal waarschuwingen negeert. Dat is in de VS helaas niet veel anders dan in Nederland
Patchen en bijhouden
Iedere systeembeheerder weet waarom patchen nodig is. Hij weet ook dat het bijhouden van updates essentieel is om de hardware en software veilig te houden. Zijn management hoort de details niet te kennen, maar wel de noodzaak van veiligheid. Ook zonder de dreiging van AVG onderzoek en boetes moet dat inmiddels bij iedereen top-of-mind zijn. Al was het maar om ransomware te voorkomen, waarvan de impact – zie de Albert Heijn kaas – steeds minder makkelijk te verhullen is.
Exchange servers
Al weken, zo niet maanden, wordt gewaarschuwd voor lekken in de Microsoft Exchange Servers. Updates en patches zijn beschikbaar, maar wereldwijd zijn er tienduizenden servers die nog steeds lek zijn. De beheerders patchen niet. Ze zijn schijnbaar ook niet op de hoogte van de kwetsbaarheid. Ook in Nederland speelt dit. Eind maart waren er volgens het NCSC nog steeds ruim 1.000 servers die van alle kanten konden worden aangevallen. Nu eind april is dat aantal geringer, maar ze zijn er nog steeds. De theoretische kans op een aanval is daarbij verleden tijd. Wereldwijd zijn er inmiddels genoeg cybercriminelen die de fase van een PoC voorbij zijn. Zij vallen de servers gericht aan om schade aan te richten.
Zwart gat en treuzelen
Zoals bij elke min of meer vergelijkbare situatie is ook nu weer de vraag gesteld waarom IT beheerders en bedrijven met (in dit geval) Exchange Servers niet reageren. Daarop volgt ook de vraag waarom de providers, systeem integrator, het data center of zelfs de overheid niet ingrijpt.
Het antwoord op de eerste vraag kent niemand. Op basis van eerdere cases is bekend dat de eigenaren niet altijd makkelijk te traceren zijn. De e-mail contactgegevens zijn onjuist of de mail lijkt in een zwart gat te verdwijnen. Nederlandse organisaties die waarschuwingen kunnen en willen verstrekken lopen hier regelmatig tegenaan.
Als er externe IT partijen in het spel zijn (MSP, data center en dergelijke) zijn die in de regel wel beter te bereiken. Maar dan kan weer gelden dat de klant treuzelt met het geven van toestemming.
FBI grijpt in
De Nederlandse situatie speelt ook in Amerika. De FBI heeft niet langer willen wachten tot iedere Exchange Server door de eigenaren is gepatched. De politiedienst heeft vooraf aan de rechter in Texas om toestemming gevraagd lekke servers te mogen “hacken”. Die toestemming is gegeven en dat is baanbrekend.
Voor het eerst mag een politiedienst een lekke server “hacken” om grotere schade te voorkomen. Of het hierbij echt gaat om “hacken” is iets waarover juristen zich later nog zullen buigen. Voor nu geldt dat remote de FBI de lekke servers op Amerikaans grondgebied mag patchen of offline halen. Het gaat daarbij om duizenden on-premise installaties.
Met deze actie maakt de FBI een einde aan servers die voor het verspreiden van malware worden ingezet of voor het minen van coins. Daarnaast gooit men zo de deur dicht voor cybercriminelen doe op zoek zijn naar waardevolle data. Wat dat betreft is duidelijk dat de Amerikaanse overheid na de blunders van SolarWinds geen risico meer wil nemen.
Gebruikers en beheerders van Exchange Servers hebben feitelijk de rode kaart gekregen van zowel de rechter als de FBI. Te lang treuzelen of niet reageren wordt niet langer getolereerd. De FBI heeft carte blanche gekregen om tien dagen lang alle lekke servers aan te pakken en daarbij alles en iedereen te omzeilen.
Nederland
De impact van de FBI bevoegdheid mag niet worden onderschat. Elke Europese en Nederlandse politie cyberspecialist zal graag een vergelijkbaar bevoegdheid willen hebben. Die lobby zal versterkt worden als de Amerikaanse aanpak succesvol blijkt te zijn.
Deze carte blanche voor de politie biedt de sector echter ook weer kansen. Het is een goed argument richting de klant om wel te patchen en daar niet te bezuinigen.
