De FIOD heeft eerder deze maand een handelaar in computeronderdelen bezocht en vervolgens is de man aangehouden. Hij wordt er van verdacht de sancties tegen Rusland te hebben genegeerd door direct na februari 2022, toen Rusland Oekraïne inviel, voor zijn export derde landen te gebruiken.
Het onderzoek is gestart na informatie van de Douane. De verdachte had een eenmanszaak die computeronderdelen exporteerde naar voornamelijk Rusland. Opmerkelijk is dat na inwerkingtreding van de nieuwe handelssancties tegen Rusland op 26 februari 2022 de export naar Rusland sterk afnam. Daarentegen nam de export naar uitwijklanden zoals Kazachstan, Kirgizië, Mongolië, Oezbekistan, Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten sindsdien juist sterk toe. Het opsporingsteam vermoedt dat de verdachte via uitwijklanden goederen exporteerde, die vervolgens alsnog in Rusland terechtkwamen.
Exotische landen
Wat hieruit blijkt is om te beginnen dat de administratie van de handelaar een belangrijke rol speelt. Hij exporteerde vooral naar Rusland. Die goederenstroom was bekend en daarom makkelijk te volgen. Dat na 26 februari voor het zelfde soort goederen opeens klanten in exotische landen waren viel op. De rest van het verhaal is bekend, de man is voor 14 dagen vastgezet om de rest van het onderzoek niet te hinderen.
De FIOD is een van de diensten die beschikt over de nodige kennis dit soort schimmige handelsstromen tijdig te herkennen. Sancties tegen Rusland zijn daarbij niet nieuw. Die gelden al vele jaren voor heel veel soorten goederen.
Minstens veertig jaar
Computers en computeronderdelen naar dat land sturen is al minstens veertig jaar iets waar goed op wordt gelet. De trigger daarvoor was de inval van – toen nog- de Sovjet Unie in Afghanistan. Dat leidde tot sancties van het type dat ook sinds 2014 en 2022 weer geldt. Los van die sancties was het altijd al verboden zonder benodigde papieren goederen die kant op te sturen die naast een civiele toepassing ook in militaire omgevingen bruikbaar zijn.
Een makkelijk te maken fout is hierbij uit te gaan van pallets met hardware. Sancties staan los van de aantallen of de waarde. Zelfs een CPU of device sturen kan betekenen dat de sancties worden overtreden. Het is niet voor niets dat het melden van verdachte verzoeken zo makkelijk is gemaakt. Juist ook een eenpitter die opeens een voor hem aantrekkelijke order krijgt voorgehouden moet snel aan de bel kunnen trekken.
Zelf melden en in geval van twijfel nee zeggen is nodig. Betrapt worden op het negeren van sancties of zelfs het moedwillig meewerken aan het omzeilen daarvan is het begin van lange en dure procedures. De FIOD over de vloer is niets anders dan het begin. Tijdelijk opgesloten worden betekent dat het bedrijf stil ligt, dat is ook onvermijdelijk omdat de administratie in beslag is genomen. In een recente andere zaak waarbij de FOID op bezoek kwam is aangegeven dat dienst ook servers kan uitzetten en in beslag nemen. Dan ligt het bedrijf echt plat.
Er is een hoop te vinden over de boetes die gelden voor het overtreden van de handelswet en de sancties die rechter los daarvan oplegt. Eigenaren kunnen verplicht worden de zaak te sluiten of af te staan. En nogmaals het maakt niet uit of je een distributeur bent of een eenpitter in computeronderdelen, de FIOD let op opvallend gedrag van elk type bedrijf. Dat de IT sector op extra aandacht mag rekenen mag geen verrassing zijn.