Het kabinet is voornemens met een bouwverbod de komst van nieuwe hyperscalers tegen te gaan. De vraag is wat daarvan de impact is op de totale Nederlandse datacentersector. Dat er nog geen antwoord is heeft te maken met het ontbreken van enkele details. De consultatie die nu is aangekondigd kan tot meer duidelijkheid leiden. Dat proces is niet alleen voor Nederland maar ook voor het buitenland belangrijk.
Het ontwerpbesluit van het kabinet is er redelijk snel gekomen. Dit geeft aan dat Den Haag de urgentie van het probleem inziet. Datacenters van het formaat hyperscalers hebben in korte tijd een behoorlijk slechte reputatie gekregen. De politiek kan in een dergelijk geval twee dingen doen: de andere kant uitkijken en de ophef negeren of de teugels in handen nemen en duidelijkheid scheppen. Alles wijst er nu op dat voor die laatste optie is gekozen.
Twee plekken en concurrentie
Op een enkele uitzondering na is door de Nederlandse pers alleen geschreven over de twee gebieden waar grote datacenters nog wel welkom zijn. Dat is de kop van Noord-Holland en het Noordoosten van Groningen. Niet toevallig zijn dat de twee gebieden waar nu al hyperscalers aanwezig zijn.
Het gebied in Groningen wil zich al jaren als een duurzame stroom en datacenter hotspot op de kaart zetten. Minder bekend is dat het inmiddels de hete adem van Denemarken in de nek voelt. Het buurland heeft eveneens een ambitieus plan voor het binnenhalen van hyperscalers. Die kunnen direct bij de landingsplaats van een zeekabel komen plus aansluiten op een van de windparken voor de kust (zie ook link).
Definitie
De Nederlandse krantenlezer zal niets over de situatie in Denemarken te weten komen. Dichter bij huis blijft er voor hem ook veel onduidelijkheid bestaan over de eisen die Den Haag nu gaat stellen. Dat had grotendeels voorkomen kunnen worden door de duidelijke definitie die de Minister van VRO hanteert voor een hyperscale datacenter over te nemen (link).
Een rekencentrum of datacentrum waar ondersteuning wordt gegeven voor dataverkeer of dataopslag, waarvan de omvang meer dan 10 hectare betreft en het elektrisch aansluitvermogen 70 MW of meer bedraagt […]
Voor de minister en het toekomstige beleid maakt het overigens niet uit hoeveel gebouwen er op die 10 hectare komen te staan. Dat is wel een belangrijke randvoorwaarde.
Voorspelling
De consultatie moet nog starten en in principe kan dat proces nog leiden tot aanpassingen. Toch is het nu al mogelijk een voorzichtige voorspelling te doen over de impact van dit besluit.
- Een de facto bouwverbod voor nieuwe hyperscalers verandert niets aan de status van de bestaande gebouwen.
- Het omzeilen van het bouwverbod door een campus te ontwerpen zal niet werken.
- Die beperking kan er ook toe leiden dat men zich meer gaat richten op hoogbouw.
- De kans dat politici zich nog zichtbaar inzetten voor het binnenhalen van nieuwe, grote, internationale datacenters is gering. Op zowel gemeentelijk, provinciaal als landelijke niveau is duidelijk dat men hier te snel de vingers aan brandt.
- De internationale impact van dit besluit is groter dan op het eerste gezicht lijkt. Nederland verwijst mogelijke hyperscalers naar de buurlanden. Die hebben (met uitzondering van Denemarken) exact het zelfde probleem. In Duitsland is een copy-paste van dit besluit voor de regionale politiek zeer waarschijnlijk.
Slecht, neutraal of goed voor de Nederlandse sector?
Dus is een bouwverbod voor hyperscalers nu eerder slecht, neutraal of goed voor alle bedrijven die de Nederlandse datacentersector vormen?
Het besluit gaat op het eerste gezicht over hyperscalers. De genoemde grenzen zijn echter ook voor enkele colocatie datacenters een punt van aandacht. In dat opzicht raakt het nieuwe beleid dus eveneens bestaande partijen die op het eerste gezicht niets met hyperscale te maken hebben. Dat zou je dus een slechte uitkomst kunnen noemen.
Bij de aankondiging van de bouw van een hyperscaler in Zeewolde is geschermd met grote getallen om de investeringen en de werkgelegenheid te duiden. Beiden zijn nooit serieus onderbouwd. Sterker nog de genoemde cijfers over werkgelegenheid voor dat ene project zijn onnavolgbaar hoog. Een bouwverbod voor hyperscalers is daarom geen grote schadepost voor de landelijke economie. Dat zou je kunnen zien als een neutrale uitkomst.
Slecht en neutraal zijn nog in te vullen. Maar of het verbod ook goed kan uitpakken voor de sector, de bestaande datacenters, klanten en toeleveranciers?